Professor

POSTĘPOWANIE O NADANIE TYTUŁU PROFESORA

PROCES Z PUNKTU WIDZENIA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ POSTĘPOWANIE

Komentarze ogólne

Rada jednostki może powołać zespół przygotowujący projekty uchwał. Jest to prawo jednostki, ale nie obowiązek. W przypadku powołania jakiegokolwiek zespołu w tej sprawie należy jednak dbać, by spełnione były warunki formalne (członkiem nie może być osoba posiadająca jedynie stopień dr hab.). Błędy mogą być podstawą zarzutów w przypadku odmowy poparcia wniosku przez radę.
„Uchwały są podejmowane w głosowaniu tajnym i zapadają bezwzględną większością oddanych głosów przy obecności co najmniej połowy ogólnej liczby osób uprawnionych do głosowania.” Bezwzględna większość głosów oznacza więcej niż 50% głosów za przyjęciem uchwały. Jedyną efektywną metodą wstrzymania się od głosu bez głosowania w istocie przeciw jest złożenie głosu nieważnego.
Rada powinna podjąć uchwałę o poparciu wniosku albo podjąć uchwałę o odmowie poparcia wniosku. W obu przypadkach obowiązuje bezwzględna większość. W określonych sytuacjach rozkładu opinii członków rady podjęcie decyzji nie jest możliwe (np. 40% popierających przedstawienie do tytułu, 40% za odmową przedstawienia do tytułu, 20% konsekwentnie wstrzymujących się) i może doprowadzić do sytuacji patowej. Kierując się zasadą racjonalności Ustawodawcy należałoby przyjąć, że rada musi kierować się zasadami konklawe: powinna obradować do momentu podjęcia uchwały.
„Do głosowania, o którym mowa w ust. 1, są uprawnieni członkowie właściwej rady jednostki organizacyjnej posiadający tytuł profesora, stopień doktor habilitowanego oraz osoby, które nabyły uprawnienia równoważne z uprawnieniam doktora habilitowanego”. Do głosowania nie są uprawnieni recenzenci.
Zaproszenie recenzentów na posiedzenia rady podejmującej uchwały w sprawie poparcia lub odmowy poparcia wniosku wydaje się celowe w przypadku, gdy pojawiają się różnice zdań w przedmiocie wniosku. Niemożność bezpośredniej konfrontacji zdań i zadania dodatkowych pytań, wyjaśnienia wątpliwości jest przesłanką do zakwestionowania poprawności prowadzonego postępowania. Jeśli recenzje takich wątpliwości nie ujawniają a członkowie rady nie zgłaszają takiej potrzeby, zapraszanie recenzentów może być potraktowane jako niecelowe i generujące niepotrzebne koszty.
Procedowanie i ocena wniosku odbywa się wyłącznie na zasadach określonych ustawą i prawem administracyjnym. W tej sytuacji niedopuszczalne jest uzupełnianie postępowania o dodatkowe procedury i czynności formalne przez jednostkę prowadzącą postępowanie -- nawet gdy rada uważa to za celowe i merytorycznie słuszne. W szczególności niedopuszczalne jest nieprzyjęcie do procedowania wniosku kandydata na podstawie wstępnej oceny merytorycznej.
Zgodnie z Art. 75, § 1. KPA Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Oznacza to, że poza samym wnioskiem należy dopuścić wszelkie okoliczności, które mogą przyczynić się do wyjaśnienia, czy kandydat spełnia warunki wymienione w ustawie. Uchwała rady powinna opierać się na stanie faktycznym w momencie jej podejmowania -- bez względu na to, czy działa to na korzyść czy niekorzyść kandydata.
W szczególności niedopuszczalne jest odrzucenie tych dowodów, które powstały po złożeniu wniosku.
Wybór kandydatów na recenzentów wymaga ostrożności, ze względu na konieczność zachowania bezstronności. Do eliminacji kandydata wystarczą „uzasadnione wątpliwości”. Uzasadnioną wątpliwością nie wydają się jednak takie fakty jak:
1. uprzednie recenzowanie dorobku kandydata (publikacji, rozpraw, …) o ile nie ujawniono faktu nierzetelnego recenzowania dorobku,
2. incydentalne współautorstwo osiągnięć, pod warunkiem, że osiągnięcia te nie mają istotnego znaczenia dla oceny wniosku.
Należy jednak zadbać, by dana osoba nie była oceniana ciągle przez tych samych recenzentów na różnych etapach kariery naukowej. Zaniedbanie wymogu bezstronności jest ryzykowne dla kandydata, stanowi bowiem przesłankę do wznowienia postępowania po nadaniu tytułu profesora i w przypadku złego splotu okoliczności do odebrania prawa posługiwania się tytułem profesora.
Jednostka może zostać zobowiązana do „ponownego rozpatrzenia sprawy” na podstawie decyzji Centralnej Komisji. Może to być jednostka, która nie prowadziła uprzednio tego postępowania. Jednostka ta jest związana wyborem recenzentów powołanych przez Centralną Komisję, jednak może formułować uchwały co do konieczności odwołania/powołania recenzentów ze względu na przyczyny będące podstawą decyzji o skierowaniu sprawy do ponownego rozpoznania.
Jednostka przedstawiająca kandydata do tytułu lub odmawiająca przedstawienia do tytułu podejmuje decyzję administracyjną. Ma to daleko idące konsekwencje formalne -- jak każda decyzja administracyjna musi spełniać warunki sformułowane w art. 107 Kodeksu Postępowania Administracyjnego
§ 1. Decyzja powinna zawierać:

oznaczenie organu administracji publicznej,

datę wydania,

oznaczenie strony lub stron,

powołanie podstawy prawnej,

rozstrzygnięcie,

uzasadnienie faktyczne i prawne,

pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie,

podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub,

jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.

§ 2. Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.

§ 3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

§ 4. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania.

§ 5. Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.
Brak któregokolwiek elementu decyzji administracyjnej może prowadzić do jej unieważnienia, bez względu na poprawność merytoryczną. Należy zatem dołożyć staranności by była kompletna pod kątem § 1, art. 107 KPA.
Uzasadnienie faktyczne decyzji administracyjnej nie jest kolejną recenzją wniosku (ani skrótem recenzji), ale wskazaniem przesłanek, na których oparła się decyzja, tj.:
1. przebiegu postępowania w przedmiocie powołania recenzentów,
2. sporządzonych i przyjętych przez jednostkę recenzji,
3. opinii zespołu, o ile taki był powołany,
4. przebiegu dyskusji na posiedzeniu rady,
5. ewentualnych innych dowodów w sprawie,
6. przebiegu i wyniku głosowań.
Dowody te powinny być udostępnione Kandydatowi.
Decyzja o poparciu wniosku o nadanie tytułu nie musi zawierać uzasadnienia z wyjątkiem przypadku, gdy poparcie nastąpiło w wyniku odwołania.
Niekiedy kandydaci występują o umorzenie postępowania w trakcie postępowania -- zwłaszcza po otrzymaniu negatywnych recenzji, lub nawet po decyzji rady o odmowie przedstawienia do tytułu. Krok taki może byc podyktowany chęcią obejścia art 21 ust. 3 ustawy
W przypadku utrzymania w mocy uchwały osoba ubiegająca się o nadanie stopnia doktora habilitowanego może wystąpić z ponownym wnioskiem o wszczęcie postępowania habilitacyjnego po upływie co najmniej trzech lat. Okres ten może zostać skrócony do 12 miesięcy w przypadku znacznego zwiększenia dorobku naukowego lub artystycznego.
Zgodnie z Kodeksem Postępowania Administracyjnego, art 105
§ 2. Organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony, oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym.
umorzenie jest możliwe, o ile nie jest to sprzeczne z interesem społecznym. Dla rozstrzygnięcia, czy naruszony jest interes społeczny należy wziąć pod uwagę, czy zostały już poniesione koszty związane ze sporządzeniem recenzji.

CZYNNOŚCI

Przyjęcie wnioseku kandydata.
Jednostka powinna sprawdzić kompletność wniosku pod względem formalnym. W przypadku braków powinna zwrócić się do kandydata o uzupełnienie braków przedstawiając termin odpowiedni dla możliwości uzupełnienia braków, ale nie krótszy niż 7 dni.
Wystąpienie do CK o zgodę na prowadzenie postępowania (opcjonalne)
Czynność ta dotyczy przypadku, gdy kandydat nie posiada stopnia dra habilitowanego. Krok ten nie jest obligatoryjny, bowiem Ustawa mówi o „szczególnych przypadkach”. W przypadkach standardowych jednostka może zdecydować o zwrocie wniosku kandydatowi. O ile rada wystąpi o zgodę, to dalsze procedowanie odbywa się po otrzymaniu zgody Centralnej Komisji.
Powołanie zespołu przygotowującego uchwały
Rada jednostki ma prawo powołania zespołu przygotowującej projekty uchwał w sprawie czynności w postępowaniu o nadanie tytułu profesora. Członkowie zespołu muszą posiadać tytuł profesora. Nie jest sprecyzowany moment, w którym zespół taki miałby być powołany.
Uzupełnienie składu rady
W przypadku „braku w kraju jednostki organizacyjnej właściwej do przeprowadzenia” postępowania „Centralna Komisja, na wniosek jednostki organizacyjnej lub z urzędu, zarządza uzupełnienie składu rady wskazanej przez siebie jednostki o osoby niebędące członkami tej rady”.
Wszczęcie postępowania
W przypadku postępowań o nadanie tytułu profesora Ustawodawca nie przewidział możliwości odmowy prowadzenia postępowania przez jednostkę, którą wskazał kandydat. Tym samym uchwała o wszczęciu postępowania ma charakter proceduralny.
Wyłonienie 10 kandydatów na recenzentów
1. Kandydatem na recenzenta nie może być osoba, co do której zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jej bezstronności.
2. Kandydatem na recenzenta nie może być osoba zatrudniona w tej samej szkole wyższej lub jednostce organizacyjnej co kandydat.
3. Kandydatem na recenzenta nie może być członek rady przeprowadzającej postępowanie.
4. Kandydaci muszą spełniać warunki ustawowe:
  - międzynarodowa renoma
  - tytuł profesora w dziedzinie wniosku lub pokrewnej albo: osoba która
    - posiada stopień doktora
    - zatrudniona przez co najmniej pięć lat w zagranicznej szkole wyższej lub instytucji naukowej na stanowisku profesora,
    - która przez okres co najmniej pięciu lat kierowała samodzielnie zespołem badawczym,
    - była promotorem co najmniej dwóch osób, które uzyskały stopień doktora
    - oraz posiada znaczny dorobek naukowy
Przekazanie CK listy kandydatów na recenzentów
Lista obejmuje imiona i nazwiska kandydatów oraz nazwy jednostek organizacyjnych zatrudniających ich.
Powierzenie wykonania recenzji
Kierownik jednostki prowadzącej postępowanie niezwłocznie zleca wykonanie recenzji po otrzymaniu zawiadomienia o powołaniu recenzentów przez Centralną Komisję.
Termin wykonania recenzji to 2 miesiące.
Zlecenie powinno formułować wymagania pod względem zawartości recenzji:
1. „szczegółowo uzasadnioną ocenę, czy osoba ubiegająca się o nadanie tytułu profesora spełnia wymagania określone w art. 26 ustawy”;
2. „stanowisko recenzenta w sprawie nadania tytułu profesora”.
Przyjęcie recenzji
Kierownik jednostki ma prawo nie przyjąć recenzji, jeśli nie spełnia ona wymagań wskazanych w poprzednim punkcie i tym samym nie jest wypełnieniem umowy o wykonanie recenzji. Nie ma jakichkolwiek uprawnień co do żądania modyfikacji zawartości merytorycznej. Może jednak wnioskować np. o uzupełnienie o jednoznaczne przedstawienie stanowiska recenzenta (tak/nie) lub uzasadnienie tez zawartych w recenzji.
Poparcie/odmowa poparcia wniosku o nadanie tytułu
Rada jednostki podejmuje uchwałę w sprawie odmowy lub poparcia wniosku. Warunkiem do podjęcia uchwały jest zapoznanie się z recenzjami. Kierując się zasadami ostrożności w postępowaniu należy udostępnić członkom rady recenzje w sposób umożliwiajacy ich analizę.
W posiedzeniu mogą uczestniczyć, bez prawa głosu, recenzenci, których zaprasza przewodniczący rady tej jednostki.
Ogłoszenie uchwały na stronie internetowej
Opublikowaniu na stronie internetowej jednostki podlegają jedynie uchwały popierające wniosek.
Przekazanie wniosku do Centralnej Komisji
Jednostka przekazuje Centralnej Komisji uchwałę o poparcie wniosku wraz z aktami postępowania. Obowiązuje termin 1 miesiąca od momentu powzięcia uchwały. W każdym przypadku istnieje obowiązek poinformowania stron postępowania, tj. kandydata, o podjętej uchwale.
Dodatkowe czynności
Jednostka może być obarczona dodatkowymi czynnościami w przypadku przyjęcia odwołania przez CK i uchylenia decyzji bądź skierowania sprawy do ponownego rozpatrzenia lub w przypadku wznowienia postępowania.

Strona główna dokumentu