Mathematics for ZSA: 2014/15
Omówione zagadnienia
Po każdym wykładzie umieszczane są na tej stronie najważniejsze fakty, twierdzenia i definicje, które powinniście po nim zapamiętać. Oto lista omówionych zagadnień:
Tautologie
- Data: 17.02.2015
- Wykładowca: prof. dr hab. Jacek Cichoń
Wykład poświęcony był pojęciu tautologii oraz przeglądowi najważniejszych tautologii.
- Zasada podwójnej negacji: $\neg\neg p \leftrightarrow p$
- Przemienność alternatywy i koniunkcji: $(p \lor q) \leftrightarrow (q \lor p)$, $(p \land q) \leftrightarrow (q \land p)$
- Łączność alternatywy i koniunkcji: $\big((p \lor q) \lor r\big) \leftrightarrow \big(p \lor (q \lor r)\big) $, $\big((p \land q) \land r\big) \leftrightarrow \big(p \land (q \land r)\big)$
- Prawo de'Morgana dla alternatywy: $\neg (p \lor q) \leftrightarrow (\neg p \land \neg q)$
- Prawa de'Morgana dla koniunkcji: $\neg (p \land q) \leftrightarrow (\neg p \lor \neg q)$
- Prawo eliminacji implikacji: $ (p \rightarrow q) \leftrightarrow (\neg p \lor q)$
Materiały pomocnicze:
- Lista zadań: Tautologie
- Rozdział I z książki Wykłady ze Wstępu do Matematyki
Zbiory i kwantyfikatory
- Data: 24.02.2015
- Wykładowca: prof. dr hab. Jacek Cichoń
- Zasada ekstensjonalności: dwa zbiory są równe wtedy i tylko wtedy, gdy mają te same elementy.
- Przemienność sumy i przekroju zbiorów: $A \cup B = B \cup A$, $A \cap B = B \cap C$
- Łączność sumy i przekroju zbiorów: $(A \cup B) \cup C = A \cup (B \cup C)$, $(A \cap B) \cap C = A \cap (B \cap C)$
- Nie istnieje zbiór wszystkich zbiorów. Mówiąc o dopełnieniu zbiorów zawsze powinniśmy pamiętać do jakiego zbioru dopełniamy !!!
- Prawa de'Morgana dla sumy zbiorów: $(A \cup B)^c = A^c \cap B^c$
- Prawo de'Morgana dla przekroju zbiorów: $(A \cap B)^c = A^c \cup B^c$
- Dla własności $\varphi(x)$ elementów zbioru $X$:
- Prawa de'Morgana dla kwantyfikatora ogólnego: $\neg(\forall x)\varphi(x) \equiv (\exists x)(\neg \varphi(x))$
- Prawa de'Morgana dla kwantyfikatora egzystencjalnego: $\neg(\exists x)\varphi(x) \equiv (\forall x)(\neg \varphi(x))$
- Lista zadań: Zbiory
- Rozdział II i III z książki Wykłady ze Wstępu do Matematyki
Alternatywna notacja
W szkole średniej spotkać się możecie z innymi oznaczeniami kwantyfikatorów: $\bigwedge$ oraz $\bigvee$. Oto ich tłumaczenie $$(\forall x)\varphi(x) \equiv \bigwedge_{x} \varphi(x)$$ oraz $$(\exists x)\varphi(x) \equiv \bigvee_{x} \varphi(x)$$ Notacja $\exists$ oraz $\forall$ jest powszechnie stosowana w literaturze naukowej na całym świecie. A oto lista kilku innych ważnych własności kwantyfikatorów:- $(\forall x)(\varphi(x) \land \psi(x)) \equiv \big( (\forall x)(\varphi(x)) \land (\forall x)(\psi(x)) \big)$
- $\big((\forall x)(\varphi(x)) \lor (\forall x)( \psi(x))\big) \Rightarrow (\forall x)(\varphi(x) \lor \psi(x))$
- $(\exists x)(\varphi(x) \lor \psi(x)) \equiv \left( (\exists x)(\varphi(x)) \lor (\exists x)(\psi(x)) \right)$
- $(\exists x)(\varphi(x) \land \psi(x)) \Rightarrow \big( (\exists x)(\varphi(x)) \land (\exists x)(\psi(x)) \big)$
Operacje teorio-mnogościowe
- Data: 03.03.2015
- Wykładowca: dr Szymon Żeberski
- Różnica symetryczna zbiorów: $A \triangle B = (A\setminus B) \cup (B\setminus A)$
- Własności różnicy symetrycznej:
- Przemienność: $A \triangle B = B \triangle A$
- Łączność: $(A \triangle B)\triangle C =A \triangle (B\triangle C)$
- $A \triangle A = \emptyset$, $A \triangle \emptyset = A$
- Para nieuporządkowana: $x \in \{a,b\} \leftrightarrow (x=a \lor x=b)$
- Para uporządkowana: $(a,b) = \{\{a\}, \{a,b\}\}$
- Podstawowa własność pary uporządkowanej: $(a,b) = (c,d) \leftrightarrow ((a=c) \land (b=d))$
- Iloczyn kartezjański zbiorów: $A\times B = \{(a,b):a\in A \land b \in B\}$
- Diagram Venna
- Lista zadań: Operacje teoriomnogościowe
- Rozdział II i III z książki Wykłady ze Wstępu do Matematyki
Relacje
- Data: 31.03.2015
- Wykładowca: dr Szymon Żeberski
- Relacja $R$ jest to podzbiór $X\times X$ dla pewnego zbioru $X$.
- Diagram relacji.
- Podstawowe klasy relacji:
- $R$ jest zwrotna na $X$, jeśli $(\forall x\in X)(x,x)\in R$;
- $R$ jest symetryczna, jeśli $(\forall x,y)((x,y)\in R\rightarrow (y,x)\in R)$;
- $R$ jest słabo antysymetryczna, jeśli $(\forall x,y)((x,y)\in R\land (y,x)\in R\rightarrow x=y)$;
- $R$ jest przechodnia, jeśli $(\forall x,y,z)((x,y)\in R\land (y,z)\in R\rightarrow (x,z)\in R)$;
- Relacja odwrotna: $R^{-1}=\{(x,y):\ (y,x)\in R\}$
- Złożenie relacji: $R\circ S = \{(x,y):\ (\exists z)((x,z)\in S\land (z,y)\in R)\}$
- Własności operacji na relacjach:
- $(R\circ S)^{-1}=S^{-1}\circ R^{-1},$
- $(R\circ S)\circ T= R\circ (S\circ T)$.
- Lista zadań: Relacje
- Rozdział IV z książki Wykłady ze Wstępu do Matematyki
Częściowe porządki
- Data: 14.04.2015
- Wykładowca: dr Szymon Żeberski
- Relacja $R$ jest częściowym porządkiem na zbiorze $X$ jeśli
- $R$ jest zwrotna na $X$,
- $R$ jest przechodnia,
- $R$ jest słabo antysymetryczna.
- Diagram Hassego.
- Izomorfizm (podobieństwo) częściowych porządków.
- Dowolny częściowy porządek jest izomorficzny z porządkiem $(\mathcal{A},\subseteq )$ dla pewnej rodziny zbiorów $\mathcal{A}$.
- Wyróżnione elementy w częściowym porządku $(X,R)$:
- $a$ jest elementem najmniejszym, jeśli $(\forall x\in X)(aRx)$;
- $a$ jest elementem największym, jeśli $(\forall x\in X)(xRa)$;
- $a$ jest elementem minimalnym, jeśli $\neg(\exists x\in X)( x\neq a\land xRa)$;
- $a$ jest elementem maksymalnym, jeśli $\neg(\exists x\in X)( x\neq a\land aRx)$;
- Każdy skończony porządek ma element minimalny i element maksymalny.
- Lista zadań: Częściowe porządki
- Rozdział VI z książki Wykłady ze Wstępu do Matematyki
Relacje równoważności
- Data: 12.05.2015
- Wykładowca: dr hab. inż. Marek Klonowski
- Relacja równoważności na zbiorze $X$ to relacja na zbiorze $X$, która jest zwrotna na $X$, symetryczna i przechodnia.
- Niech $\rho$ będzie relacją równoważności na zbiorze $X$. Wtedy
- Klasa abstrakcji elementu $x\in X$ nazywamy zbiór $[x]_\rho = \{y\in X: x\rho y\}$
- Twierdzenie o abstrakcji
- $(\forall x\in X)(x \in [x]_\rho)$;
- $(\forall x,y \in X)(x\rho y \rightarrow [x]_\rho = [y]_\rho)$;
- $(\forall x,y \in X)(\neg (x\rho y) \rightarrow [x]_\rho \cap [y]_\rho = \emptyset)$.
- Przestrzeń ilorazowa: $X/\rho = \{[x]_\rho: x \in X\}$
- Lista zadań: Relacje równoważności
- Rozdział V z książki Wykłady ze Wstępu do Matematyki
Indukcja matematyczna
- Data: 19.05.2015
- Wykładowca: prof. dr hab. Jacek Cichoń
- Zasada Indukcji: Jeśli $A\subseteq \mathbb{N}$, $0\in A$ oraz $(\forall n)(n\in A \to n+1 \in A)$, to $A=\mathbb{N}$.
- Wzmocniona Zasada Indukcji: Jeśli $A\subseteq \mathbb{N}$, $a\in A$ oraz $(\forall n \geq a)(n\in A \to n+1 \in A~)$, to $(\forall n\geq a)(n \in A)$.
- $1+2+\ldots+n = \frac12 n(n+1)$
- $1^2+2^2+\ldots+n^2 = \frac16 n(n+1)(2n+2)$
- $(\forall n\in \mathbb{N})(n < 2^n)$
- Suma kątów wewnetrznych w n-kącie wypukłym jest równa $(n-2)\pi$.
- $(\forall n\in \mathbb{N})(3|(n^3+2n))$
- Lista zadań Indukcja
- Rozdział VII z książki Wykłady ze Wstępu do Matematyki
- Rozdział I z książki: Richard Courant, Herbert Robbins, Co to jest matematyka ?
Zasada szufladkowa Dirichletta
- Data: 26.05.2015
- Wykładowca: dr Filip Zagórski
Permutacje i podzbiory
- Data: 02.06.2015
- Wykładowca: dr Szymon Żeberski
Oto lista najważniejszych definicji i faktów, które powinniście zapamiętać po tym wykładzie:
- Niech $X$ będzie zbiorem. Zbiorem potęgowym $P(X)$ nazywamy zbiór wszystkich podzbiorów zbioru $X$. $P(X)=\{A:\ A\subseteq X\}$.
- Jeśli $|X|=n$, to $|P(X)=2^n$.
- Funkcję $\sigma: [n]\to [n]$ nazywamy permutacją jeśli $\sigma $ jest funkcję różnowartościową i na. ($[n]=\{1,2,\ldots,n\}$) Zbiór wszystkich permutacji zbioru $[n]$ oznaczymy $Perm([n])$.
- Dla dowolnego $n\in\mathbb{N}$, $|Perm([n])|=n!$.
- Symbol Newtona dla $0\le k\le n$ określony jest wzorem: $\displaystyle{n\choose k}=\frac{n!}{k!(n-k)!}$.
- Jeśli zbiór $A$ ma $n$ elementówo, $k\le n$ oraz $[A]^k=\{B\subseteq A:\ |B|=k\}$, to $|[A]^k|={n\choose k}$.
- $2^n=\sum_{k=0}^n{n\choose k}$.
- $(x+y)^n=\sum_{k=0}^n{n\choose k}x^ky^{n-k}$.
- Powyższy wzór ma kilka zastosowań:
- $\displaystyle 3^n=\sum_{k=0}^n{n\choose k}2^k$,
- $\displaystyle 0=\sum_{k=0}^n{n\choose k}(-1)^k$,
- $\displaystyle \sum_{k=0}^{\lfloor n/2\rfloor}{n\choose 2k} = \sum_{k=1}^{\lceil n/2\rceil}{n\choose 2k-1}=2^{n-1}$.
- Lista zadań: Permutacje i podzbiory
- Rozdział VII z książki Wykłady ze Wstępu do Matematyki